Việc rút lui khỏi các tổ chức trực thuộc Liên Hiệp Quốc không phải là điều mới mẻ trong chính sách của cựu Tổng thống Donald Trump. Trong nhiệm kỳ trước, ông đã rút Mỹ khỏi Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (UNHRC) và cắt tài trợ cho Cơ quan Cứu trợ và Việc làm cho Người tị nạn Palestine (UNRWA). Đến năm 2025, khi quay trở lại Nhà Trắng, ông tiếp tục các chính sách này, gây ra những phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân, tác động và hệ quả của việc ông Trump rút Mỹ khỏi cơ quan Liên Hiệp Quốc, đồng thời đánh giá ảnh hưởng của động thái này đối với thế giới và nước Mỹ.
Lý do ông Trump rút Mỹ khỏi các cơ quan Liên Hiệp Quốc
Từ lâu, ông Trump đã chỉ trích Liên Hiệp Quốc là một tổ chức kém hiệu quả, lãng phí ngân sách và có xu hướng thiên vị chống lại Mỹ cũng như đồng minh Israel. Theo ông, Mỹ đã đóng góp hàng tỷ USD nhưng không nhận được lợi ích tương xứng.
Ông Trump cho rằng UNHRC thường xuyên đưa ra những nghị quyết bất lợi cho Israel và không đủ cứng rắn với các quốc gia có vấn đề nhân quyền nghiêm trọng như Trung Quốc và Venezuela.
Ông Trump chỉ trích UNRWA vì cho rằng tổ chức này duy trì tình trạng người tị nạn Palestine thay vì giải quyết vấn đề một cách triệt để. Việc cắt giảm tài trợ được cho là nhằm thúc đẩy một giải pháp mới cho vấn đề này.
Phản ứng của quốc tế và nội bộ nước Mỹ
Phản ứng từ Liên Hiệp Quốc
Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định của Mỹ và nhấn mạnh rằng sự tham gia của Washington là rất quan trọng để duy trì hòa bình và nhân quyền toàn cầu.
Phản ứng của các đồng minh và đối thủ
- Israel ủng hộ quyết định của ông Trump, cho rằng UNHRC có thành kiến chống lại nước này.
- Liên minh châu Âu (EU) lo ngại về việc Mỹ rút lui, cho rằng điều này sẽ làm suy yếu các nỗ lực bảo vệ nhân quyền.
- Nga và Trung Quốc có thể tận dụng khoảng trống quyền lực mà Mỹ để lại để gia tăng ảnh hưởng trong các tổ chức Liên Hiệp Quốc.
Phản ứng trong nước Mỹ
- Đảng Cộng hòa ủng hộ quyết định của ông Trump, cho rằng Mỹ không nên tài trợ cho các tổ chức hoạt động kém hiệu quả.
- Đảng Dân chủ phản đối, cho rằng điều này làm suy yếu vị thế lãnh đạo của Mỹ trên thế giới.
Hệ quả của quyết định rút lui
Mỹ từng là quốc gia có ảnh hưởng lớn nhất trong Liên Hiệp Quốc. Việc rút lui có thể làm giảm khả năng tác động đến các quyết định quốc tế, mở đường cho các nước khác như Trung Quốc và Nga gia tăng ảnh hưởng.
Việc Mỹ cắt tài trợ cho UNRWA có thể khiến hàng triệu người tị nạn Palestine gặp khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục và cứu trợ lương thực.
Lịch sử cho thấy Mỹ từng rút khỏi các tổ chức quốc tế và sau đó quay trở lại khi chính quyền thay đổi. Nếu một tổng thống khác lên nắm quyền trong tương lai, Mỹ có thể xem xét tái gia nhập các cơ quan này.
Xem thêm: Việt Nam – Mông Cổ thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện
Mỹ mất hay được khi rời bỏ Liên Hiệp Quốc?
Quyết định của ông Trump rút Mỹ khỏi các cơ quan trực thuộc Liên Hiệp Quốc phản ánh chính sách “Nước Mỹ trên hết” (America First) của ông. Điều này giúp Mỹ tránh được những cam kết tài chính mà ông Trump cho là không công bằng, nhưng cũng khiến Washington mất đi vai trò dẫn dắt trong các tổ chức quốc tế quan trọng.
Tác động của quyết định này còn phụ thuộc vào những diễn biến trong thời gian tới. Nếu các tổ chức như UNHRC và UNRWA không có sự thay đổi đáng kể, Mỹ có thể không cảm thấy cần thiết phải quay trở lại. Ngược lại, nếu sự vắng mặt của Mỹ khiến các tổ chức này trở nên thiếu hiệu quả hơn, Washington có thể phải cân nhắc điều chỉnh chiến lược.
Dù thế nào, đây vẫn là một trong những quyết định đối ngoại quan trọng nhất của chính quyền Trump, và tác động của nó sẽ còn được tranh luận trong nhiều năm tới.
